نام امام علی علیه السلام در قرآن
بسم الله ارحمن الرحیم
شبهه :
یکی از شبهاتی که نوعاً در فضای مجازی و شبکههای اجتماعی و ماهوارهای از سوی بعضی از افراد معاند و حق گریز مطرح میشود. این است که چون نام امام علی(علیه السلام) درقرآن مجید ذکر نشده است پس امامت امام علی علیه السلام اعتباری ندارد!.
سوال: چرا نام امام علی علیه السلام در قرآن مجید ذکر نشده است؟
جواب: جواب این سوال و شبهه مهم را با سه بیان جواب می دهیم.
جواب اول:
یکی از سنتهای مسلم و قطعی که در عالم حاکم است، سنت امتحان و آزمایش بندگان درمسیر بندگی و سیر الی الله می باشد. این مسأله درمنابع اسلامی به قدری مورد تاکید و توجه است که برای اهل حق در این زمینه جای هیچ گونه شک و شبههیی باقی نگذاشته است. در این دنیا همه انسانها در بوته امتحان و آزمایش قرار میگیرند.
« أَ حَسِبَ النَّاسُ أَنْ یُتْرَکُوا أَنْ یَقُولُوا آمَنَّا وَ هُمْ لا یُفْتَنُونَ [عنکبوت/2] آیا مردم گمان کردند همین که بگویند: «ایمان آوردیم»، به حال خود رها مى شوند و آزمایش نخواهند شد؟!»
برای نمونه: خداوند متعال میتوانست از همان ابتدا به پیامبر اکرم (صلی الله علیه واله و سلم) امر کند که به طرف کعبه نماز بخوان؛ اما ابتدا بیت المقدس را قبله قرار می دهد؛ و آن گاه پس از مدتی آن را تغییر میدهد. درتبیین فلسفه این کار خدای متعال میفرماید: «وَ ما جَعَلْنَا الْقِبْلَةَ الَّتی کُنْتَ عَلَیْها إِلاَّ لِنَعْلَمَ مَنْ یَتَّبِعُ الرَّسُولَ مِمَّنْ یَنْقَلِبُ عَلى عَقِبَیْه [بقره/143]. و ما، آن قبلهاى را که قبلا بر آن بودى، تنها براى این قرار دادیم که افرادى که از پیامبر پیروى مىکنند، از آنها که به جاهلیت بازمىگردند، مشخص شوند.»
نکته: در واقع بهترین جوابی که به این سوالی میشود داد، این است که امتحان الهی اقتضا این را داشته تا مشخص شود چه کسی حقیقتاً تابع و تسلیم اوامر و دستورات خداوند متعال و پغمبر اکرم (صلی الله علیه وال و سلم ) می باشد.
جواب دوم:
هر چند شاید نام امام علی(علیه السلام) به صراحت در قرآن نیامده باشد. ولی به طور کنایه و به صورت اشاره به امام علی (علیه السلام) اشاره شده است. آیاتی که به این مطلب اشاره دارد، برای کسانی که به دنبال حق و حقیقت هستند واضح و روشن میباشند.
« إِنَّما وَلِیُّکُمُ اللَّهُ وَ رَسُولُهُ وَ الَّذینَ آمَنُوا الَّذینَ یُقیمُونَ الصَّلاةَ وَ یُؤْتُونَ الزَّکاةَ وَ هُمْ راکِعُونَ [مائده/55] سرپرست و ولىّ شما، تنها خداست و پیامبر او و آنها که ایمان آوردهاند همانها که نماز را برپا مىدارند، و در حال رکوع، زکات مى دهند»
نکته: روایت متعدد و شأن نزول این آیه مبارکه دلالت بر این دارد که مصداق این آیه شریفه به استناد اسناد تاریخی و روایی تنها امام علی (علیه السلام) می باشد.
جواب سوم:
قول و کلام رسول مکرم اسلام حضرت محمد مصطفی (صلی الله علیه واله و سلم) همانند کلام الهی حجت و شرعیت دارد؛ چرا خداوند متعال این مقام را برای رسول اکرم قائل شدهاند. « وَ ما آتاکُمُ الرَّسُولُ فَخُذُوهُ وَ ما نَهاکُمْ عَنْهُ فَانْتَهُوا وَ اتَّقُوا اللَّهَ إِنَّ اللَّهَ شَدیدُ الْعِقابِ [حشر/7] آنچه را رسول خدا براى شما آورده بگیرید (و اجرا کنید)، و از آنچه نهى کرده خوددارى نمایید و از (مخالفت) خدا بپرهیزید که خداوند کیفرش شدید است!»
نکته: با این توصیف میشود بیان کرد که هر چند نام امام علی(علیه السلام) به صراحت در کلام الله مجید نیامده، ولی بیان و سفارش رسول اکرم در این خصوص همانند کلام الهی برای مسلمانان کفایت می کند و حجت است، و مخالفت در برابر کلام ایشان همانند مخالفت در برابر کلام الهی میباشد.
جواب سوم
بسیار از احکام و دستورات شریعت کلیات آن در قرآن مجید آمده ولی جزئیات آن و خصوصیات منحصر به فرد آن بیان نشده و تبین و مشخص شدن آن به رسول اکرم (صلی الله علیه وال و سلم) واگذار شده است. به طور مثال خداوند متعال در قرآن کریم به حج و نماز و سایر اعمال عبادی امر فرموده؛ ولی جزئیات آن بیان نشده. برای نمونه درهیچ کجای قرآن مشخص نشده که تشهد و سلام و تسبیحات در کجای نماز خوانده شود ولی تبین این احکام به رسول اکرم(ص) واگذار شده است «وَ أَنْزَلْنا إِلَیْکَ الذِّکْرَ لِتُبَیِّنَ لِلنَّاسِ ما نُزِّلَ إِلَیْهِمْ وَ لَعَلَّهُمْ یَتَفَکَّرُونَ [نحل/44] و ما این ذکر [قرآن] را بر تو نازل کردیم، تا آنچه به سوى مردم نازل شده است براى آنها روشن سازى و شاید اندیشه کنند!»
نتیجه گیری
هر چند نام امام علی(علیه السلام) به صراحت در کلام الله مجید بیان نشده ولی این موضوع به طور یقین در قرآن مجید مورد اشاره و توجه قرار دارد. همچنین بیان رسول اکرم(صلی الله علیه وال وسلم) در خصوص امام علی (علیه السلام )همانند کلام الهی حجت میباشد.